Hat sanatında Tashih, bir hattatın yazdığı yazıda yapılan hataları düzeltme veya yazıyı daha estetik hale getirme işlemidir. Tashih, hattatlık eğitiminde büyük önem taşır çünkü yazıdaki yanlışlıkları ve eksiklikleri fark edip düzeltmek hattatın ustalığını gösterir. İşlem sırasında şu adımlar izlenir:
1. Yazının İncelenmesi: Hattat yazdığı metni dikkatlice inceler ve harflerin oranları, eğimleri, satır hizaları ve boşlukları kontrol eder. Yazıda estetik dengesizlikler, harflerin olması gerekenden büyük ya da küçük olması gibi hatalar tashih gerektirebilir.
2. Kılavuz Kullanımı: Geleneksel olarak hat yazılarının tashihinde "meskûkât" (örnek) metinler kullanılır. Hattat, bu örnek metinlere bakarak yazısındaki hataları tespit eder. Harflerin ideal formlarını ve çizgilerini bu kılavuzlardan görerek yazısına uygular.
3. Hataların Düzeltilmesi:
Harflerde fazla kalınlık, eğiklik veya uzatmalar varsa, tığların (ince çizgiler) uzunluğu, harflerin açıları tashih edilir.
Hattat, ince uçlu bir kalemle ya da özel tashih aletleri ile hatalı yerleri temizler ve düzeltilir.
Mürekkep ve kalemle yeniden yazılarak yazıdaki ahenk korunmaya çalışılır.
4. Göz ve El Uyumunun Geliştirilmesi: Tashih, hattatın göz-el koordinasyonunu ve estetik duyarlılığını artırır. Yazının genel kompozisyonu sürekli incelenerek, estetik bütünlük sağlanır.
Bu işlem, yazının hem görsel açıdan mükemmelleşmesini sağlar hem de hattatın hatalarını fark ederek ilerlemesine yardımcı olur. Özellikle talik, sülüs ve nesih gibi yazı türlerinde tashih çok önemlidir. Usta hattatlar, öğrencilerinin yazılarını tashih ederek onları yönlendirir.
Comments